Blog 51: Groei zonnepanelen 2020

zoninhand

Een dezer dagen is het Solar Trendreport 2021 verschenen van Dutch New Energy Research. In deze post vat ik de belangrijkste conclusies samen.

Groei aantal zonnepanelen

Zoals valt te lezen in onderstaande tabel, is het totaal geïnstalleerde zonnevermogen in 2020 in Nederland toegenomen tot 10,1 gigawatt. Dit betekent een toename van 41% ten opzichte van het totaal geïnstalleerde vermogen in 2019. De trend van de laatste jaren wordt hiermee voortgezet, zij het dat de jaarlijkse groei van het aantal zonnepanelen in de twee voorafgaande jaren groter was.

Totaal geïnstalleerd zonnestroomvermogen in Nederland vanaf 2010. Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 1)
Totaal geïnstalleerd zonnestroomvermogen in Nederland vanaf 2010. Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 1)

Wereldwijd was de groei van het aantal geplaatste panelen in 2020 juist groter dan in de voorafgaande jaren en kwam uit op 126 gigawatt. Totaal is er wereldwijd een geïnstalleerd vermogen aan zonnepanelen van 750 gigawatt, een toename van 20% ten opzichte van 2019.

In Nederland groeide de werkgelegenheid uit investeringen in zonnestroom naar 24.800 voltijdse banen. In 2018 waren er dat nog 15.900.

Aandeel zonne-energie

Het aandeel van zonnestroom in de Nederlandse elektriciteitsmix groeide in Nederland in 2020 tot 6,6% tegen 4,8% in 2019. Dit aandeel is vooralsnog gering in vergelijking tot de meeste andere Europese landen, waar ook sprake was van forse groei. De onderstaande figuur toont het aandeel van de verschillende hernieuwbare bronnen in Nederland. Opvallend daarbij is dat het aandeel van biomassa daalt, maar nog steeds fors – volgens velen té fors – is.

Aandeel hernieuwbare bronnen in de opgewekte elektriciteit in 2020. Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 2)
Aandeel hernieuwbare bronnen in de opgewekte elektriciteit in 2020. Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 2)

De prijs van elektriciteit

De kosten van de productie van zonnestroom zijn het laatste decennium wereldwijd spectaculair gedaald, zoals blijkt uit onderstaande grafiek. In 2009 was zonnestroom nog de kostbaarste energiebron, in 2020 werd voor het eerst de grens met windenergie gepasseerd en was zonnestroom de goedkoopste. Wie nog enthousiast is voor kernenergie, hoeft, als het om de productiekosten gaat, alleen maar deze tabel te bekijken.

Overzicht van gemiddelde ongesubsidieerde energiekosten van energiedragers in $ megawattuur Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 3)
Overzicht van gemiddelde ongesubsidieerde energiekosten van energiedragers in $ megawattuur Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 3)

De prijs van elektriciteit in Nederland

Consumenten hebben te maken met een vrij stabiele elektriciteitsprijs, die overigens dit jaar enigszins is gedaald. Waarom, maakt de onderstaande tabel duidelijk. Deze toont de enorme schommeling van de gemiddelde maandelijkse groothandelsprijzen van elektriciteit (totaal) en zonnestroom. Deze prijzen zijn vrijwel omgekeerd evenredig met de totaal opgewekte hoeveelheid zonnestroom per maand, waarbij aangetekend moet worden dat in 2020 de opbrengst van zonne-energie in Nederland bijzonder hoog was.

Variatie in de ontwikkeling van de groothandelsprijs voor stroom in samenhang met het aanbod Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 4)
Variatie in de ontwikkeling van de groothandelsprijs voor stroom in samenhang met het aanbod Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 4)

Deze tabel bevat belangrijke lessen: In de eerste plaats hoe belangrijk lokale opslagcapaciteit is, die het mogelijk maakt zonnestroom te verhandelen tegen een uurtarief (in 2020 waren er ongeveer 100 uur waar de groothandelsprijs negatief was). In de tweede plaats hoe belangrijk het is om seizoensopslag voor elektriciteit te creëren en zo een meer stabiele handelsprijs op jaarbasis mogelijk te maken.

De opmars van zonne-energie vertraagd?

In een eerdere blogpost ben ik ingegaan op de dreigende rem op de groei van zonnestroom als gevolg van ontoereikende netcapaciteit. Ik liet echter ook in twee achtereenvolgende posts zien dat er hard aan een oplossing van dit probleem wordt gewerkt, al is dat een kwestie van vele jaren. De onderstaande kaart toont hoe ernstig het probleem inmiddels is, en ook hoe het per gemeente verschilt.

Overzicht probleemgebieden netcapaciteit voor teruglevering van zonnestroom op gemeenteniveau. Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 5)
Overzicht probleemgebieden netcapaciteit voor teruglevering van zonnestroom op gemeenteniveau. Bron: Solar Trendreport 2021 (Tabel 5)

Het loont de moeite om het hele trendreport te lezen. Het bevat vooral voor de betrokkenen bij commerciële projecten onder andere belangrijke informatie over de SDE+ regeling. Verder vermeld ik ook dat veel bedrijven die betrokken zijn bij de productie en plaatsing van zonne-energie advertenties hebben geplaatst met in veel gevallen relevante productinformatie.

Het rapport kan hier worden gedownload: https://www.solarsolutions.nl/trendrapport/