Blog 53: Drijvende zonnepanelen, ongekende mogelijkheden

Drijvende zonnepanelen in Orlando. Foto: Orlando Utilities Commission

Ruim een jaar geleden heb ik ook al over drijvende zonnepanelen geschreven. Sindsdien is er veel over gepubliceerd, wat aanleiding is voor drie achtereenvolgende posts. De eerste laat zien hoe belangrijk drijvende zonnepanelen in de toekomst kunnen zijn; in de tweede loop ik systematisch de voor- en nadelen langs en in de derde post ga ik zien welke dilemma’s zich voordoen als het ene milieubelang in strijd is met het andere.

De meest voorzichtige schatting gaat uit van een potentieel van 400 miljoen gigawatt, wereldwijd en alleen al op kunstmatige wateroppervlakten, zoals zandwinningsplassen, voormalige mijnen en stuwmeren. De VS kan op deze wijze voorzien in ongeveer 10% van de huidige energiebehoefte. Het zijn vooral dichtbevolkte gebieden waar de belangstelling voor drijvende panelen groot is. Dit uiteraard vanwege de schaarste aan geschikt landoppervlak. Met drijvende zonnepanelen kan ook de schaal van zonneparken worden vergroot. Een km2 wateroppervlak is goed voor 195 – 250 gigawatt of te wel 65.000 – 85.000 (Nederlandse) huishoudens.

Het ligt dan ook voor de hand dat drijvende zonnepanelen ook Nederland bezig zijn aan een opmars. Voor het laten drijven van zonnepanelen worden vooral zandwinningsplassen gebruikt. Zie de website van Groen Leven voor een aantal voorbeelden, zoals de Bomhofplas bij Zwolle (72.000 panelen), en plassen bij Kloosterhaar (40.000 panelen) en Tynaarlo (38.000 panelen, indien volledig voltooid). TNO verwacht een verdere groei (afbeelding), die na 2023 beslist niet zal zijn afgelopen.

Verwachte groei geïnstalleerd vermogen : Bron: TNO
Verwachte groei geïnstalleerd vermogen : Bron: TNO

De onderstaande video toont een aantal beelden van de aanleg van het drijvende zonnepark op de Bomhofplas bij Zwolle. Dit zonnepark is het grootste en drijvende zonnepark buiten China. Dit park is in het bezit van lokale partijen.

Zeker op kalm water gaat het plaatsen van zonnepanelen moeiteloos. Er worden twee soorten pontons gebruikt: voorgevormde, waarop de panelen eenvoudig vastgezet worden en metalen stellages, die ook op het land worden gebruikt en die gemonteerd worden op standaard vlotten (zie onderstaande afbeeldingen).

Voorgevormde pontons (links) en standaard vlotten (rechts) Bron Wereldbank
Voorgevormde pontons (links) en standaard vlotten (rechts) Bron Wereldbank
standaarvlotten

Een hele enkele keer gaat het ook wel eens fout. Onlangs brak tijdens een heftige storm de tijdelijke verankering van een bijna gereed zonnepark bij Neets (Friesland) (34.000 panelen), waardoor een aantal panelen op de wal terecht kwam en stevige schade ontstond. De definitieve verankering zou enkele dagen later worden aangelegd.

In mijn vorige blog over drijvende panelen verwees ik naar het experiment met zonnepanelen op zee door Oceans of Energy. Het experiment is nog steeds gaande; het wachten is op gegevens over het rendement. Inmiddels heeft het bedrijf samen met de De Seaweed company een nieuw experiment gestart, namelijk het gezamenlijk kweken van zeewier en opwekken van energie op zee.

Ook elders ter wereld wordt geëxperimenteerd met zonnepanelen op zee en dan vooral op plaatsen waar geen elektriciteitsbronnen zijn, afgezien van dieselaggregaten en er ook te weinig ruimte is om panelen op land neer te leggen. Het bedrijf Sea6 Energy heeft een effectief systeem van drijvende eilanden ontworpen dat zorgt voor demping van de golven onder de meest barre omstandigheden, de zogenaamde Dweeps. Er is een prototype gebouwd voor de kust van Tamil Nado en de resultaten worden zeer veel belovend genoemd.

Prototype Dweeps. Bron: Sea6

Zijn er dan geen nadelen? In mijn volgende post laat ik zien dat deze niet opwegen tegen de voordelen.